عمر بن بکیر نحویابوحفص عمر بن بکیر نحوی (زنده در نیمه اول قرن سوم هجری)، از شاگردان فراء و نسب‌شناس، نحوی، فاضل، تاریخ‌دان و از درباریان و نزدیکان منتصر عباسی بود. ۱ - معرفی اجمالیابوحفص عمر بن بکیر نحوی، با عمر بن بکیر بن اعین، صحابی امام صادق (علیه‌السّلام) متفاوت است. وی از یاران و نزدیکان حسن بن سهل بود، به‌گونه‌ای که حسن مشکلات ادبی خود را از وی می‌پرسید. عمر که از شاگردان فراء بود، به وی نوشت: امیر حسن بن سهل بعضی اوقات چیزهایی از قرآن از من می‌پرسد که جوابی برای او ندارم، اگر صلاح بدانی در این زمینه کتابی تنظیم کن تا من به آن مراجعه نمایم. فراء هم آن را پذیرفت و کتاب معانی القرآن را بدین منظور تهیه کرد. نصران خراسانی دیوان کمیت اسدی را نزد عمر بن بکیر فرا گرفت. مورخان او را نسب‌شناس، نحوی، فاضل و تاریخ دان به حساب آورده‌اند. وی از درباریان و نزدیکان منتصر عباسی (خلافت ۲۴۷-۲۴۸ق) بود و نزد وی از محبت‌ها و کمک‌های حسن بن سهل نسبت به خود و ولی نعمت خواندن او، از خلیفه درخواست کرد تا ورود وی بر خلیفه آزاد باشد. منتصر نیز ضمن تمجید از قدرشناسی ابن بکیر، درخواست او را پذیرفت و گفت: هر زمان که حسن خواست وارد شود. ۲ - وفاتدر خصوص سال مرگ او اختلاف جدی وجود دارد. با آنکه داستان مراوده وی با منتصر عباسی ذکر شد و علی القاعده وی باید تا زمان خلافت او زنده بوده باشد، برخی تنها به زنده بودنش پیش از سال ۲۳۶ق تصریح کرده و برخی سال وفاتش را ۲۰۰ق [۹]
سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، ق۳، ص۵۴.
گفته‌اند که البته سندی برای آن ذکر نکرده‌اند.۳ - تالیفاتآثار وی عبارت‌اند از: یوم الغول، یوم الظهر، یوم الکوفه، یوم الرمام، غزوة بنی سعد بن زید، مناة و یوم منابض. [۱۲]
اعلمی، محمدحسین، دائرة المعارف الشیعیة العامه، ج۱۳، ص۴۳۹.
[۱۳]
دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۱۰، ص۱۴۴۱۷.
۴ - پانویس
۵ - منبع• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۵۷۲، برگرفته از مقاله «عمر نحوی». رده‌های این صفحه : شخصیت‌های قرن 3 (قمری) | موالی خلفای عباسی | مورخان قرن 3 (قمری) | مولفان قرن سوم | نحویان قرن 3 (قمری) | نسب‌شناسان قرن 3 (قمری)
|